Czym jest dziedziczenie testamentowe?

Dziedziczenie testamentowe jest procesem, w którym spadkodawca, jeszcze za życia, sporządza testament, wskazując tym samym, jakie mają być podziały jego majątku po śmierci. Testament stanowi oświadczenie woli, które ma moc prawną. To w nim spadkodawca określa, kto ma odziedziczyć jego lub jej majątek oraz w jakich proporcjach.

Rodzaje testamentów

Istnieją różne rodzaje testamentów, które można sporządzić w zależności od konkretnej sytuacji i preferencji spadkodawcy. Oto kilka najpopularniejszych rodzajów testamentów:

• Testament własnoręczny

Jest to najprostszy rodzaj testamentu, który spadkodawca pisze własnoręcznie, podając swoje imię, nazwisko i datę sporządzenia testamentu. Musi on również podpisać testament własnoręcznie. W przypadku testamentów własnoręcznych ważne jest, aby pamiętać, że nie mogą one być sporządzone na komputerze ani maszynie do pisania, wymogiem ich ważności jest bowiem spisanie całości odręcznie, własnym pismem. Testament własnoręczny nazywa się też testamentem holograficznym.

• Testament notarialny

Testament notarialny jest sporządzany przy udziale notariusza. Notariusz potwierdza autentyczność testamentu, a następnie przechowuje go w swojej kancelarii. Jest to popularny rodzaj testamentu, ponieważ notarialne potwierdzenie czyni go bardziej wiarygodnym i trudniejszym do zakwestionowania.

• Testament urzędowy

Testament urzędowy sporządzany jest ustnie w obecności dwóch świadków wobec urzędnika, jakim może być wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa, sekretarz powiatu albo gminy, kierownik urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie spadkodawcy spisuje się wówczas w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół podpisują spadkodawca, urzędnik i świadkowie. Testament urzędowy nazywa się też testamentem allograficznym.

• Testament ustny.

Testament ustny jest rodzajem testamentu szczególnego, a to oznacza, że może być sporządzony tylko w określonych okolicznościach. Okolicznościami tymi są bądź obawa rychłej śmierci spadkodawcy, bądź sytuacja, gdy wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. Testament ten oświadcza się ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków. Następnie treść tego testamentu, w zależności od okoliczności i z koniecznością zachowania ustawowych terminów, może zostać stwierdzona bądź przez spisanie i odpowiednie podpisanie, bądź przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Należy jednak mieć na uwadze, że nie wszystkie jurysdykcje uznają testamenty ustne, dlatego zawsze warto skonsultować się z prawnikiem w celu uzyskania informacji dotyczących przepisów obowiązujących w danym kraju. Warto również pamiętać o konieczności spełnienia szczegółowych wymogów dotyczących dopuszczalności i ważności tego rodzaju testamentu. Z powyższych względów jego treść często jest podważana w postępowaniach sądowych.

Procedura dziedziczenia testamentowego

Przygotowanie dziedziczenia testamentowego, odbywa się jeszcze za życia spadkodawcy. To wówczas następuje sporządzenie i zabezpieczenie testamentu. Po śmierci testatora, spadkobiercy powinni podjąć kroki prawne mające na celu zagwarantowanie, że działu spadku odbędzie się zgodnie z wolą zawartą w testamencie. W przypadku bowiem nieodnalezienia, bądź niezgłoszenia testamentu, dziedziczenie odbędzie się pomiędzy kręgiem osób wskazany w ustawie, w częściach wynikających wprost z przepisów. Jeśli zatem spadkodawca ma wolę innego ukształtowania spadkobrania, niż ten przewidziany w kodeksie cywilnym, musi dołożyć wszelkich starań, aby sporządzić testament, który będzie zgodny z prawem i ważny. Poniżej wskazano kilka kroków, z których może składać się proces dziedziczenia testamentowego:

• Sporządzenie testamentu

Pierwszym krokiem jest sporządzenie testamentu. Aby mógł on stanowić podstawę nabycia majątku przez spadkobierców, musi być sporządzony w przewidzianej prawem formie, z zachowaniem wszystkich wymogów ustawowych. W przypadku wątpliwości co do wyboru rodzaju testamentu i sposobu dopełnienia innych wymogów formalnych, warto skonsultować się z prawnikiem, który udzieli wszelkich koniecznych informacji i pomoże w spisaniu ostatniej woli. Należy pamiętać, że ważny jest sposób sformułowania postanowień testamentu, tak aby w pełni realizowały wole testatora. Co do zasady można wskazać jedną lub kilka osób powołanych do całości bądź części spadku. Jednak w przypadku chęci zawarcia konkretnych dyspozycji, dotyczących poszczególnych składników majątku, warto zamieścić w testamencie odpowiednie zapisy i polecenia. W testamencie, oprócz powołania do spadku, można również zawrzeć postanowienia dotyczące wydziedziczenia najbliższych, w przypadku istnienia ku temu ustawowych postaw.

• Zabezpieczenie testamentu

Po sporządzeniu testamentu należy zadbać o jego zabezpieczenie, tak, aby nie uległ zgubieniu, bądź zniszczeniu. Warto poinformować spadkobierców o miejscu jego przechowywania, by nie było problemów z jego odnalezieniem. W przypadku testamentu notarialnego- jest on składany w Kancelarii Notarialnej, wystarczy zatem wskazanie nazwiska Notariusza.

• Sprawdzenie ważności testamentu

Po śmierci testatora, rodzina która dysponuje testamentem, powinna sprawdzić jego ważność. Należy upewnić się, czy nie został on odwołany bądź zmieniony. Może również istnieć inny, późniejszy testament, zmieniający zasady dziedziczenia. Warto także sprawdzić, czy dochowane zostały wymogi formalne, aby móc skutecznie powoływać się na niego w procedurze określania kręgu spadkobierców, nie narażając się na jego zakwestionowanie. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do ważności testamentu, doświadczeni prawnicy pomagają w znalezieniu najkorzystniejszego rozwiązania i podjęciu dalszych kroków na drodze dziedziczenia.

• Stwierdzenie kręgu spadkobierców

Po potwierdzeniu ważności testamentu, osoby będące potencjalnymi spadkobiercami powinny doprowadzić do formalnego określenia kręgu osób dziedziczących majątek spadkowy. Można w tym celu skorzystać z usług notariusza, który sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Wybór notariusza jest przy tym dowolny, nie obowiązują zasady rejonizacji. Inną drogą jest złożenie do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Sądem właściwym jest wówczas sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy. Każdorazowo należy powołać się na posiadany testament, przedkładając go do akt sprawy.

• Odrzucenie spadku

Warto pamiętać, że nie zawsze osoba wskazana w testamencie jako spadkobierca, chce nim pozostać. Dzieje się tak przykładowo w sytuacji zadłużenia spadkodawcy i związanej z tym konieczności odziedziczenia długów, bądź chęci zastosowania dziedziczenia ustawowego, celem uniknięcia konfliktów z osobami pominiętymi w testamencie. W takim przypadku, istnieje możliwość odrzucenia spadku, w terminach wskazanych przez ustawodawcę- co do zasady 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule swego powołania.
6. Sporządzenie inwentarza majątku: Kolejnym krokiem może być sporządzenie inwentarza majątku spadkodawcy. Polega to na ustaleniu i opisaniu wszystkich składników majątkowych, takich jak nieruchomości, pojazdy, pieniądze, przedmioty wartościowe, konta bankowe itp. Inwentarz majątku jest istotny z punktu widzenia spadkobierców, gdyż dzięki dokładnemu ustalenia wartości dziedziczonego majątku, można łatwiej podejmować późniejsze decyzje dotyczące podziału poszczególnych składników.

• Dział spadku

W polskim stanie prawnym należy oddzielić kwestię stwierdzenia nabycia spadku, od następczego problemu jakim jest podział majątku spadkowego. Testament może bowiem określić, że spadek nabywają dwie osoby, każda w jednej drugiej, ale dopiero po uzyskaniu notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia, bądź postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, można ten udział przełożyć na własność poszczególnych składników, rozdzielanych między spadkobierców. Proces ten nazywa się działem spadku. Często na tym etapie pojawiają się rozbieżności i konflikty między spadkobiercami. Zdarza się, że występują spory o wartość poszczególnych aktywów, bądź strony nie mogą dojść do porozumienia co do sposobu podziału. Problematyczne bywają także kwestie ustalenia odpowiedniej metody podziału, uwzględniającej możliwości finansowe stron związane z problematyką spłat i dopłat na rzecz pozostałych. W takiej sytuacji warto skorzystać z usług profesjonalnej kancelarii adwokackiej, która pomoże w rozwiązaniu ewentualnych sporów i znalezieniu satysfakcjonującego rozwiązania dla wszystkich stron, bądź będzie reprezentowała interesy w Sądzie, dążąc do należytego zabezpieczenia interesów swojego Mocodawcy.


Dziedziczenie testamentowe jest ważnym procesem, który wymaga odpowiedniej wiedzy i świadomego podejścia. Kancelaria Szlońscy może być doskonałym partnerem, który oferuje profesjonalne usługi w zakresie dziedziczenia testamentowego. Doświadczony prawnik, specjalizujących się w prawie spadkowym i dziedziczeniu testamentowym, jest gotowy, by służyć pomocą na każdym etapie procesu.

Niezależnie od rodzaju testamentu, Kancelaria Szlońscy oferuje kompleksowe wsparcie w sprawach dziedziczenia testamentowego. Pracują z klientami, pomaga im zrozumieć procedury prawne, ocenić ważność testamentu oraz dokonać prawidłowego podziału majątku zgodnie z wolą spadkodawcy.

Przy dziedziczeniu testamentowym, kluczem do sukcesu jest solidna wiedza prawna, staranne przygotowanie i dbałość o szczegóły. Skorzystanie z pomocy doświadczonych prawników pomaga zabezpieczyć interesy i może przyczynić się do sprawniejszego przeprowadzenia sprawy. Prawnicy nie tylko pomagają w procesie dziedziczenia testamentowego, ale również udzielają odpowiedzi na wszelkie pytania, doradzają w przypadku ewentualnych sporów i zapewniają wsparcie na każdym etapie postępowania.

Jeśli potrzebujesz pomocy w dziedziczeniu testamentowym, skontaktuj się z Kancelarią Szlońscy- doświadczenie, wiedza i indywidualne podejście, zapewnią wsparcie i pomoc w tym procesie.